Büyük Patlama’dan Önce Ne Vardı?
Evrenin başlangıcı, hem bilimin hem de felsefenin en eski ve en derin sorularından biridir. Kozmologlar evrenin yaklaşık 13,8 milyar yıl önce “Büyük Patlama” (Big Bang) denilen bir olayla genişlemeye başladığını söylüyor.
Ancak asıl gizem şudur; Ondan önce ne vardı? Yokluk gerçekten var olabilir mi? Bu sorular, yalnızca fizik değil, felsefe, teoloji ve hatta tasavvuf alanlarını da içine alır.
Büyük Patlama Teorisi: Evrenin Doğum Anı
1920’lerde Edwin Hubble, uzak galaksilerin bizden uzaklaştığını keşfetti. Bu, evrenin durağan değil genişlemekte olduğunu gösterdi. Zamanı geri sardığımızda, tüm madde, enerji ve uzay-zamanın tek bir noktada (tekillik – singularity) toplandığı bir ana ulaşıyoruz. İşte o an, Büyük Patlama denilen başlangıçtır.
Bu noktada “patlama” kelimesi aslında yanıltıcıdır, çünkü evren bir boşluğa içeriden doğru genişlememiş, boşluğun kendisi genişlemiştir. Yani uzay-zamanın kendisi doğmuştur.
Büyük Patlama’dan Önce Ne Vardı?
Bilimsel açıdan konuşursak, Genel Görelilik denklemleri “0” anından önceye dair bilgi vermez. Çünkü zamanın kendisi o anda başlamıştır. Ancak modern fizik bu sınırı aşmaya çalışmaktadır.
Kuantum Kozmolojisi ve Çoklu Evrenler
Bazı teorilere göre evren, kuantum dalgalanmalarından doğmuştur. “Hiçlik” bile kuantum düzeyde enerjisel bir potansiyele sahiptir. Bu görüşe göre, Big Bang bir başlangıç değil, enerji dengesizliğinin bir yansımasıdır.
Stephen Hawking, bu fikri şu sözlerle özetlemiştir; “Evrenin bir başlangıca ihtiyacı yoktur, çünkü zaman kendisiyle birlikte doğmuştur.”
Döngüsel Evren Teorisi
Roger Penrose’un “Conformal Cyclic Cosmology” modeli, evrenin doğum-ölüm döngülerinden geçtiğini öne sürer. Her “Büyük Çöküş” (Big Crunch) yeni bir “Büyük Patlama”ya dönüşür. Bu durumda “önce” ve “sonra” kavramları anlamsızlaşır, tıpkı tasavvuftaki ezel-ebed anlayışı gibi.
Çoklu Evren (Multiverse) Senaryosu
Bazı fizikçiler, evrenimizin devasa bir “kozmik köpüğün” içindeki milyonlarca evrenden sadece biri olduğunu öne sürer. Her bir evrenin fizik yasaları farklı olabilir. Bu da bize “neden varız?” sorusuna antropik bir açıklama sunar. Çünkü yaşamın mümkün olduğu evrende yaşıyoruz.
Felsefi Perspektif: Yokluk Var Olabilir mi?
Bilim “nasıl” sorusunu yanıtlar, felsefe ise “neden”i. “Hiçlikten bir şey doğabilir mi?” sorusu, metafiziğin merkezindedir.
Platon’a göre evren, “Ebedî Formlar”ın maddeye yansımasıdır. İbn Arabi’ye göre ise varlık, “Vücud-u Mutlak”tan taşan bir tezahürdür. Her şeyin kaynağı olan bu mutlak varlık, zamanın ve mekânın ötesindedir.
Bu düşünceyi, “Tasavvufta Zaman ve Varlık Anlayışı” yazımızda da derinlemesine incelemiştik. “Zaman, yaratılmış bir şeydir, başlangıcı olan her şey gibi, o da ilahî bir kaynağa dayanır.” Dolayısıyla “önce ne vardı?” sorusu, aslında “varlık neden vardır?” sorusuna dönüşür.
Kuantum ve Kozmik Bilinç Arasındaki Paralellik
Kuantum fiziği, evrende hiçbir şeyin tamamen bağımsız olmadığını gösterir. Her şey birbirine enerji ve bilgi düzeyinde bağlıdır. Daha önce yazmış olduğumuz “Kuantum Dolanıklığı” başlıklı yazımızda da belirttiğimiz gibi, evren bir tür kozmik bilinç dokusuna benzetilebilir.
Belki de evren, bir “düşüncenin fiziksel yansımasıdır”. Bu fikir, hem doğu mistisizmi hem de modern kuantum kozmolojisinin şaşırtıcı biçimde kesiştiği noktadır.
Bilim, Felsefe ve Tasavvuf Arasında Bir Köprü
Büyük Patlama yalnızca fiziksel bir olgu değil, varoluşun anlam arayışında bir metafordur. Her şeyin bir başlangıcı olduğu gibi, her bilginin de bir kaynağı vardır. Bilim, yaratılışın mekanizmasını araştırırken, felsefe ise nedenini sorgular. Tasavvuf da “her şey O’ndan geldi ve O’na dönecek” diyerek bu ikisini birleştirir.
Evrenin kökeni, belki de dışarıda değil, insanın içinde saklıdır.
Kaynaklar:
- Krauss, L. A Universe from Nothing.
- Greene, B. The Fabric of the Cosmos.
- Hawking, S. & Mlodinow, L. The Grand Design.
- Penrose, R. Cycles of Time: An Extraordinary New View of the Universe.
- Carroll, S. The Big Picture: On the Origins of Life, Meaning, and the Universe Itself.
Bir yanıt yazın