Hakikate Uyanış İçin Bir Çağrı
Prof. Dr. Hüseyin Uysal’ın Birden Bire Uyanmak adlı eseri, sadece akademik bakış açısıyla yazılmış bir kitap değil, aynı zamanda insanın en kadim arayışına dair bir çağrı niteliği taşır. Hakikati bulmak ve kendini tanımak.
Kitap, bireyin hayatını çoğu zaman “uyku” halinde sürdürdüğünü hatırlatır. Bu uyku, bedensel bir uyku değil, gaflet, farkındalık eksikliği ve nefsin gölgesinde kaybolmuş bir bilinç halidir. İnsanın bu uykudan uyanışı ise, bir anlık bir idrak, birden bire gelen bir fark ediş ile de gerçekleşebilmektedir.
Bu kitap insana, hayatın sadece görünen kısmına değil, görünmeyen hakikatine yönelmesi için bir davettir. Bu davet, herkes için mümkündür. Çünkü uyanış yalnızca seçilmiş kişilere değil, hakikati arayan her gönle açıktır. Uysal’ın kitabı bu açıdan hem tasavvufi bir rehber, hem de teolojik bir bilinç uyandırıcıdır.
Yazarın amacı, sevgi, hoşgörü, anlayış, huzur ve mutluluk içinde yaşayabilen, “kendi özü”ne yönelmiş bilinçli bireylerin sayısını artırmaktır. Bu kişileri şu özellikler tanımlar, akılcı, demokratik, fedakar, kendi çıkarlarını toplumsal çıkarların önüne koymayan bireyler.
İnsan Nedir?
Kitapta en temelde sorulan soru budur. İnsan sadece biyolojik bir varlık değil, aynı zamanda ruhsal bir yolcudur. Bedeniyle sınırlı değildir, aklı, kalbi ve ruhuyla çok katmanlı bir varlıktır. Uysal, insanın bu çok katmanlı yapısını kavramadan hakikatin anlaşılamayacağını vurgular.
Tasavvuf geleneğinde bu anlayış “men arafe nefsehu fekad arafe Rabbehu” (Nefsini bilen, Rabbini bilir) sözüyle özdeşleşir. İnsan, kendi özünü bilmedikçe, evreni de Yaratıcı’yı da tam anlamıyla idrak edemez.
Uykudan Uyanış Ne Demektir?
“Uyanış” burada, modern yaşamın hızında kaybolmuş zihnin yeniden kendi özüne dönmesidir. Çoğu insan hayatı tüketir, ama gerçekten yaşamaz. Uyanış, tüketmekten yaşama geçmektir, kalbin kapılarını aralamaktır.
Tasavvufta buna “kalp gözüyle görmek” denir. İnsan gözleriyle dünyayı, kalbiyle hakikati görür. Uyanış, kalp gözünün açılmasıdır.
Birden Bire Uyanış
Kitap, bu farkındalığın bir süreç içinde olduğu kadar, aniden de gerçekleşebileceğini vurgular. Tıpkı bir perdenin bir anda aralanması gibi. Bu bazen bir kelimeyle, bazen bir olayla, bazen de bir kitabın satırlarında yankılanan bir çağrıyla olur.
Toplumsal Boyut
Kitap sadece bireysel değil, toplumsal bir uyanışa da işaret eder. Uyanışı gerçekleşmiş olan bireyler, toplumsal barışın, hoşgörünün ve adaletin inşasında öncü rol oynar. Çünkü fedakarlık, özveri, ortak iyiliği gözetmek gibi erdemler, uyanışın doğal meyveleridir.
Bu da teolojik açıdan, insanın halifelik görevine, yani dünyada adalet ve iyiliğin temsilcisi olma sorumluluğuna denk düşer.
Uyanışın Evrensel Dili
Kitabın ruhu, aslında dinler, felsefeler ve ezoterik geleneklerde ortak olan bir hakikati dillendirir.
- Budizm’de bu nirvana,
- Hristiyanlıkta yeniden doğuş,
- İslam’da ölmeden önce ölmek,
- Felsefede ise kendini bilmek olarak anlatılmıştır.
Bu evrensel ortaklık, insanın hakikat arayışının tek bir kaynaktan beslenen farklı yollar olduğunu gösterir.
Teolojik ve Tasavvufi Yorum
İçsel Uyanış / Tasavvufi Tecrübe
Kitabın merkezindeki “uyanış” çağrısı, tasavvufun temel kavramı olan mevt-i manevi (manevi ölüm – ölmeden önce ölmek) ile doğrudan bağlantılıdır. Tasavvufta bu uyanış, nefsin egemenliğinden kurtulup insanın ruhsal özüne erişmeyi işaret eder. Uysal’ın “insan nedir?”, “uyanış nedir?” sorularıyla vurguladığı uyanış, bireyin kalbindeki perdeyi yırtıp hakikati kavramaya yönelmesidir.
Teolojik Temel: İnsan ve Sorumluluk
Eserde vurgulanan “öz bilinci” ve “birlikte yaşam kültürü” anlayışı, teolojide insanın halifelik ve sorumluluk bilimine temel oluşturur. Çünkü insan sadece bir varlık değil, ahlaki ve sosyal sorumluluk yükümlüğünü hakkıyla taşıması gereken bir varlıktır. Teolojinin ışığında bu uyanış, sadece bireysel bir tercihten ibaret değildir, aynı zamanda toplumsal dönüşümün öncüsüdür.
Modern Tartışmaya Katkı
Kitap, bireye özgü içsel dönüşümü çağrıştırırken, modernite dünyasında eksik kalan iyilik, birlik, etik, öz farkındalık gibi değerleri yeniden gündeme taşır. Bu yönüyle teolojik ve felsefi etik boyutları besler.
Kaynaklar:
- Prof. Dr. Hüseyin Uysal – Birden Bire Uyanmak
Bir yanıt yazın